(Business) Creativiteit

Creativiteit aanwakkeren met een brainstorm? Zo doe je dat!

28/09/2020

< Ga terug naar blog home

Creativiteit. De een lijkt ermee geboren. Bij de ander moet het uit zijn of haar tenen komen. Toch kun je – zelfs als je tot die laatste categorie behoort – jouw creativiteit (of die van je team) aanwakkeren. Hoe? Met de juiste tips, tricks en tools kom je een heel eind. Het perfecte vertrekpunt? Een brainstorm! In deze blog leg ik het concept brainstorming aan je uit, om het vervolgens te vertalen naar concrete tips voor jou en jouw team. Maak je klaar om grote hoogtes te bereiken! Je gaat ontdekken: 

  1. Wat mijn definitie van creativiteit is;
  2. Wat een brainstorm inhoudt; 
  3. Wat de toepassing van een brainstorm is; 
  4. Wat het verschil is tussen een brainstorm en een vergadering; 
  5. Wat de spelregels zijn van een succesvolle brainstorm; 
  6. Hoe je een brainstorm aanpakt;
  7. Welke brainstormtechnieken er zijn; 
  8. Wat de voordelen zijn van het uitbesteden van een brainstorm.

Dus. Pak er een kop koffie of thee bij. Ga er eens lekker voor zitten en lees met me mee.

Wat is creativiteit? 

Ik meet creativiteit niet in hoe goed je bent in het volgen van Pinterest tutorials. In het maken van de mooiste illustraties of het schrijven van de meest originele teksten. Creativiteit is voor mij buiten de welbekende box denken. Buiten de lijntjes kleuren. Je gedachten de vrije loop laten om vervolgens tot geweldige ideeën te komen.  

Het creatieve proces in drie fases: 

Volgens de literatuur kent het creatieve proces drie fases. De startfase (probleemstelling), de divergerende fase (zoveel mogelijk ideeën bedenken) en de convergerende fase (keuzes maken). Een fase die vaak vergeten wordt, is de implementatie. Het bedenken van ideeën is heel leuk, het samenbrengen naar concepten ook. De implementatie is echter het moeilijkst. Dit moet met veel lef en toewijding gebeuren. Het vraagt dan ook om andere vaardigheden.  Maar daarover – in een later blog – meer. 

Wat is brainstorming en wat is de toepassing ervan? 

Een brainstorm is een creativiteitsmethodiek. Maar dat niet alleen! Het is ook de verzamelnaam geworden van een bijeenkomst waar een groep mensen in korte tijd zoveel mogelijk ideeën proberen te bedenken. Dit om een probleem op te lossen of om tot nieuwe concepten te komen. De focus ligt hierbij op het ontwikkelen van ideeën en niet op het kiezen van zo’n idee of het uitwerken ervan. 

De term ‘Brainstorm’ is in de jaren 30 van de vorige eeuw in het leven geroepen door Amerikaanse reclame tycoon Alex Osborn als benaming voor een creatieve sessie. Tijdens zo’n sessie wordt er gezocht naar een oplossing voor een probleem. Hoe groot of klein dit probleem is, bepaal je zelf! Of je nu een personeelsuitje wilt organiseren of de strategie van volgend jaar wilt bepalen, een brainstorm helpt je op weg. 

Wat is het verschil tussen een brainstorm en een vergadering? 

Je kent ze wel: van die vergaderingen waarin jij en je team tot nieuwe inzichten en ideeën moeten komen. Ze zijn vaak totaal niet voorbereid, niemand heeft een briefing gehad, er is geen duidelijk doel voor ogen en er wordt geen concrete vraag gesteld. Het enige dat wordt gezegd? “Dit is het probleem. Verzin maar een oplossing.” Rondom beginnen wat mensen te roepen. De een nog harder dan de ander. 

Terwijl de helft van de groep zich op het probleem stort, leunt de andere helft rustig achterover. Blij eens even niet achter de computer te zitten. Inmiddels zijn er vijf ideeën geopperd, waarna de manager of de meest populaire collega er één uitkiest. Of wellicht wordt er helemaal geen idee uitgekozen. Waarbij de belangrijkste regel van brainstormen wordt overschreden, namelijk: uitstel van oordeel. 

Veel bedrijven denken dat de situatie hierboven omschreven kan worden als een brainstorm. Ze denken dat dit dé manier is om medewerkers meer zeggenschap te geven en een innovatiecultuur te realiseren. Ik help je even uit die droom. Dit is namelijk geen brainstormen. 

Door een probleem op deze manier aan te vliegen, blijven zowel de probleemeigenaar als de deelnemers gefrustreerd achter. Het is namelijk niet voor niets dat ‘brainstormen’ bij veel organisaties een negatieve lading heeft.

Begrijp me niet verkeerd. Ook op deze manier kun je tot ‘goede’ ideeën komen. Er kunnen geweldige concepten ontstaan. Maar de manier waarop? Die kan beter. Want was het jou opgevallen? Dat die ene persoon zijn eigen idee aan het doordrammen was? Of dat je het idee van die senior medewerker net wat meer aandacht gaf dan het super idee van de stagiaire? Je krijgt tijdens zo’n vergadering te maken met ontzettend veel emoties en energieën uit verschillende hoeken. Hierdoor is het heel eenvoudig om irritaties te laten ontstaan. Mensen gaan drammen, klappen dicht, of durven niet meer. Maar daar kun je wat aan doen ;). 

Hoe moet het dan wel? De spelregels van een succesvolle brainstorm! 

Vaak wordt een brainstorm pas ingepland wanneer er direct – nu! – goede ideeën nodig zijn. Het liefst ben je die situatie voor. Plan daarom regelmatig een brainstorm in met je team. Op deze manier heb je nooit een gebrek aan goede ideeën en heb je altijd een mooi archief om uit te putten. Je kan je klanten bijvoorbeeld echt verrassen als je inspeelt op de problemen die zij ervaren of de kansen die je voor hen ziet. Wees dan ook proactief! Wanneer je structureel een brainstormsessie inplant, blijven mensen hun creativiteit inzetten. Deze groeit, waardoor de kwantiteit én kwaliteit van ideeën stijgt. Creativiteit wordt zo een pijler van jouw organisatie in plaats van een ondergeschoven kindje. Achter de feiten aanlopen? Niet bij jou op de werkvloer. 

De regels van een succesvolle brainstorm? Die bepaal je natuurlijk altijd zelf. Maar laat mij je helpen met een lijstje: 

  • Probeer niet te oordelen. Stel dit uit tot na de brainstorm. 
  • Alles is goed, niks is fout. 
  • 100% aandacht voor de sessie. Telefoon gaat dus uit, laptop weg, en dubbele afspraken? Vergeet het maar. 
  • Voorkom hiërarchie of arrogantie. 
  • Begin met een duidelijke uitdaging of startvraag.
  • Een idee is van niemand. Ideeën worden beter door erop verder te borduren. 
  • Plan wat ontspanning of simpele taken voor en/of na de brainstorm.  
  • Deel ruim vooraf een duidelijke briefing. Deze bevat: de uitdaging, de locatie, de deelnemers en dat wat er voorbereid moet worden. Is voorbereiding niet nodig? Laat dit dan ook weten. Schep verwachtingen! 
  • Creëer een veilige sfeer. 
  • Kwantiteit is net zo belangrijk als kwaliteit. Hoe meer, hoe beter. 
  • Geef je team de gelegenheid om vooraf vragen te stellen. 
  • Bewaak de tijd én het resultaat. 
  • Probeer uitgerust te zijn.  

Dus, hoe pak je zo’n brainstorm aan? 

Tijd om concreet te worden. Want na al deze informatie is een stappenplan voor jouw brainstorm wel zo handig. Komt ie: 

Voorbereiden is een must 

Hierbij zijn een aantal dingen belangrijk. Zoals: is het probleem helder genoeg, en wil je deze met creativiteit oplossen? Zorg ervoor dat je het échte probleem tackelt. Vaak zie ik dat er een probleem wordt geschetst dat achteraf meer een gevolg is dan een oorzaak. Wanneer een bedrijf bijvoorbeeld de klantenservice wil verbeteren, gaat het dan om het verbeteren van de service of het verminderen van klachten? Blijf jezelf de ‘waarom’ vraag stellen om tot de kern te komen. 

Probleemeigenaar 

Van wie is het probleem? Deze heeft altijd een eigenaar. Wie is die eigenaar? Gaat het om een heel team of heeft één persoon er last van? En is de probleemeigenaar wel degene met de beslissingsbevoegdheid? Wees hier duidelijk in. 

De groepssamenstelling

Bedenk hoeveel mensen je nodig hebt (ik adviseer niet meer dan 9) en vooral, wie je nodig hebt. Heb je experts nodig, met veel kennis van het probleem? Of heb je juist meer behoefte aan iemand met een frisse blik? 

 

De omgeving 

Buiten dat een locatie inspirerend moet zijn, is het ook belangrijk dat je genoeg ruimte hebt. Veel licht en de mogelijkheid tot het opzoeken van de buitenlucht is aan te raden. Niemand wordt creatiever van een muf hok dat halverwege de sessie ruikt alsof iemand z’n deodorant die ochtend vergeten is. 

Zorg ervoor dat je daarnaast tenminste een flip-over kwijt kunt, of de ruimte hebt om post-its op te hangen. 

Het leiden van de sessie

Het is niet slim om de sessie te laten leiden door de probleemeigenaar. Deze neemt immers deel om een heel andere reden. Ben je zelf bereidt om de sessie te leiden of denk je liever mee? De leider van de sessie bewaakt zowel de tijd als de methodiek. 

Een andere mogelijkheid? Iemand inhuren om jouw sessie te faciliteren. Dit heeft ontzettend veel voordelen en toevallig ken ik iemand die dat voor je kan doen. Stay tuned! 

 

Vergeet het draaiboek niet

Maak vooraf een draaiboek met de methodieken die je wilt gebruiken en hoeveel tijd je verwacht nodig te hebben. Bepaal daarnaast vooraf welke mogelijke scenario’s er kunnen plaatsvinden. Hoe vaker je dit doet, hoe gemakkelijker dit wordt. 

 

De opvolging. 

Heel leuk, al die ideeën. Maar je hebt niks aan een kast vol ideeën. Het is dan ook belangrijk om na te denken over hoe je de ideeën gaat uitvoeren. Maar dat is een verhaal voor een andere keer. 

 

Jouw brainstorm uitbesteden

Je kan een brainstorm op verschillende manieren uitbesteden. Zo kun je ideeën inkopen, of mensen inschakelen om samen met (of voor) jou ideeën te bedenken.

Het is belangrijk om jouw eigen creativiteit niet te onderschatten. Iedereen is creatief. Ook jij. Ook jouw collega’s. Er zitten waarschijnlijk ontzettend veel goede ideeën in je team. Het enige wat je nodig hebt om die eruit te halen, zijn de juiste opdrachten en tools. Door de juiste vragen te stellen kom je een heel eind. 

Toch wordt een brainstorm pas een succes wanneer je verder kijkt dan dat. Het is zaak de tijd te bewaken, iedereen genoeg air-time te geven, emoties en gevoelens van mensen in de gaten te houden, deelnemers te stimuleren en ga zo nog maar even door. Ik kan je daarbij helpen. Ieder zijn vak, om het zo maar te zeggen. 

Ik ontzorg je volledig. Zo zorgen we er samen voor dat je de brainstormsessie uitloopt met bergen ideeën. Het enige wat jij hoeft te doen? Mij bellen. En me vertellen waar je tegenaan loopt. 

Dat kan hier. 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *